Voor u gelezen
Ik heb wat, krijg ik ook wat?
Wegwijzer bij kosten van handicap of ziekte (< klik)
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Ouderen verliezen recht op dagopvang
Alleen mensen met een zware chronische beperking mogen in de toekomst nog zorg uit de AWBZ-pot ontvangen. Ouderen met een lichte beperking of gebrek aan sociale contacten worden hier de dupe van, stellen ouderenorganisaties. Ze kunnen in veel gevallen (nog) nergens anders terecht.
- Ouderen vallen tussen de wal en het schip.
- Onrust en onzekerheid onder burgers.
- Ouderen die formulieren niet invullen.
- Mensen verliezen dagopvang en dreigen weer in sociaal isolement te raken.
- Mensen met beginnende dementie en hun partners raken (een deel) van hun ondersteuning kwijt.
- Ouderen met een optelsom van lichte beperkingen vallen buiten de boot.”
Met deze bewoordingen uitten de samenwerkende ouderenorganisaties (CSO) kort voor het zomerreces van de Kamer hun zorgen over de inkrimping van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
Het kabinet heeft in 2008 besloten dat de AWBZ scherper moet worden afgebakend: alleen mensen met een chronische ziekte die een zwaarwegende beperking in het dagelijks leven hebben, komen nog in aanmerking voor deze langdurige zorg.
Mensen met lichte beperkingen moeten zich tot de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) wenden. Met name deze laatste wet is speciaal ontworpen om de AWBZ te kunnen verkleinen. Het probleem is dat deze verschuiving nog lang niet altijd soepel verloopt, klagen de ouderenorganisaties. Ze krijgen bijval van zes andere landelijke zorgcliëntenorganisaties.
KBO-WEGWIJZER NR. 10 4
Enige contact
Voor ouderen staat vooral de dagopvang op de tocht, zo vreest CSO. Mensen met een lichte dementie of zonder sociale contacten, worden straks weer op zichzelf aangewezen om hun dagen door te komen. “Wij vinden dat je zoiets niet kunt doen in de huidige samenleving waar eenzaamheid onder ouderen steeds meer toeneemt”, zegt Marcel Kaarsgaren, senior beleidsmedewerker van de CSO. “De dagopvang is voor veel ouderen het enige contact dat ze hebben. Hier kunnen ze bijvoorbeeld ook terecht voor hulp bij het invullen van papieren. Het is een relatief goedkope voorziening, die ervoor zorgt dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen.”
Vanaf dit voorjaar is het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) bezig met het herindiceren van AWBZ-voorzieningen waar ouderen nu gebruik van maken. Mensen met een lichte beperking, vallen af. “Sommige mensen vallen deze zomer al buiten boord”, zegt Kaarsgaren. “Druppelsgewijs zie je het aantal ouderen zonder dagopvang toenemen.”
Flink bedrag
Met de verandering van de AWBZ wil de overheid ruim achthonderd miljoen euro besparen. “Dat is een flink bedrag”, zegt Annet Dijkstra, woordvoerder van staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid. “We wisten van tevoren dat dit gevoeld zou worden.” Ze benadrukt dat het beleid erop gericht is dat mensen die buiten de AWBZ gaan vallen, straks niet eerder naar een verpleeghuis verwezen worden. “Maar als mensen niet binnen de nieuwe criteria vallen, kan dat inderdaad betekenen dat ze hun recht op zorg verliezen.” Kaarsgaren denkt dat het ministerie zich nu bewust terughoudend opstelt, in afwachting van verdere ontwikkelingen. “Toch merken we dat ook de politiek langzaam gaat schuiven. In het najaar hopen wij een vervolgrapportage te presenteren over de gevolgen van de AWBZ-wijziging voor zorgcliënten. Wij gaan door met het uitvoeren van druk.”
In principe zouden gemeenten, sinds 2007 verantwoordelijk voor de uitvoering van de WMO, sommige gaten die in de AWBZ vallen, moeten opvullen. Gemeenten zijn er door deze wet verantwoordelijk voor dat alle burgers mee kunnen doen in de samenleving. “Zij zouden de dagopvang voor mensen met een lichte beperking over moeten nemen'', zegt Kaarsgaren. “Maar dat gebeurt nog te weinig. Zij willen niet het afvalputje van de AWBZ zijn. Maar gemeenten blijken juist geld over te houden. Lokale overheden die dit geld gebruiken voor de dagopvang zijn echter met een lichtje te zoeken.” De conclusie van de CSO is duidelijk: “Ouderen zijn de dupe van het schuifspelletje tussen AWBZ en WMO.”
Volgens Dijkstra hebben gemeenten voldoende geld beschikbaar om de dagopvang voor ouderen te verzorgen. Ze verwacht dat gemeenten hun verantwoordelijkheid daarom ook zullen nemen. “Gezien het pakket aan maatregelen, gaan wij er niet van uit dat mensen tussen de wal en het schip zullen belanden”, zegt de woordvoerder. Staatssecretaris Bussemaker verwacht pas in het najaar van 2009 uitsluitsel te kunnen geven over de gevolgen van de pakketmaatregel.
Het aantal gedupeerde cliënten is nog niet bekend. Cijfers worden pas aan het einde van het jaar verwacht. De ouderenbonden laten het er in ieder geval niet bij zitten. Ouderen met een lichte beperking mogen in geen geval de dupe worden van de bezuinigingen, vinden ze. Kaarsgaren: “Of de gemeenten, of de staatssecretaris moet door de bocht.”
(Bron: Nederlands Dagblad - Stephan Bol)